Ερώτηση του Χάρη Μαμουλάκη προς τους Υπουργούς Υποδομών & Μεταφορών και Εσωτερικών
Τα προβλήματα συντήρησης στις γέφυρες τους οδικού δικτύου, μεταξύ των οποίων και του ΒΟΑΚ όπως είχε δεσμευτεί, αναδεικνύει ο Τομεάρχης Υποδομών & Μεταφορών του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ Χάρης Μαμουλάκης, με την κατάθεση Ερώτησης προς τους Υπουργούς Υποδομών & Μεταφορών και Εσωτερικών, με την συνυπογραφή 14 ακόμη Βουλευτών.
«Όπως είχα δεσμευτεί, φέρνουμε στη Βουλή το μείζον ζήτημα συντήρησης και αποκατάστασης των γεφυρών του ΒΟΑΚ και άλλων περιοχών της χώρας» αναφέρει σε δήλωσή του ο Χάρης Μαμουλάκης, τονίζοντας: «Η ανάγκη για ουσιαστικές παρεμβάσεις σε γέφυρες όπου παρατηρείται έντονη διάβρωση και από τις οποίες περνάνε καθημερινά χιλιάδες οδηγοί, είναι κάτι παραπάνω από επιτακτική. Η καθυστέρηση του Υπουργείου Υποδομών & Μεταφορών στη χρηματοδότηση των παρεμβάσεων που ζητάει από τον Νοέμβριο του 2022 η Περιφέρεια Κρήτης, όπως αναφέρεται σε δημοσιεύματα, δεν είναι αποδεκτή. Οι γέφυρες αποτελούν σημαντικό μέρος του δομικού πλούτου κάθε χώρας, αντιστοιχούν κατά μέσο ευρωπαϊκό όρο στο 2-3% του μήκους αρτηριών και περίπου στο 30% της αξίας των αρτηριών αυτών. Είναι αυτονόητο ότι λαμβάνοντας υπόψη τη σκοπούμενη μεγάλης διάρκειας ζωή τους σε συνδυασμό με την πληθώρα των δράσεων και των κινδύνων στους οποίους εκτίθενται, η εμφάνιση φθορών και αλλοιώσεων είναι αναπόφευκτη. Δυστυχώς στη χώρα μας οι εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης των γεφυρών έχουν παραμεληθεί αδικαιολόγητα. Οι συναρμόδιοι Υπουργοί οφείλουν απαντήσεις αλλά και άμεσες πράξεις!».
Αναλυτικά η Ερώτηση προς τους Υπουργούς Υποδομών & Μεταφορών και Εσωτερικών με θέμα: «Ανάγκη άμεσης αποκατάστασης «κρίσιμων» γεφυρών πριν να είναι αργά.».
Οι γέφυρες αποτελούν σημαντικό μέρος του δομικού πλούτου κάθε χώρας, για την κατασκευή των οποίων δαπανήθηκαν σημαντικά χρηματικά ποσά. Αντιστοιχούν κατά μέσο ευρωπαϊκό όρο στο 2-3% του μήκους αρτηριών και περίπου στο 30% της αξίας των αρτηριών αυτών. Είναι αυτονόητο ότι λαμβάνοντας υπόψη τη σκοπούμενη μεγάλης διάρκειας ζωή της γέφυρας σε συνδυασμό με την πληθώρα των δράσεων και των κινδύνων στους οποίους εκτίθεται λ.χ. σεισμοί, η εμφάνιση φθορών και αλλοιώσεων είναι πραγματικά αναπόφευκτη. Δυστυχώς στη χώρα μας οι εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης των γεφυρών έχουν παραμεληθεί και περιοριστεί μόνο σε επισκευαστικές εργασίες και αυτό όχι πάντα και χωρίς να έχουν ένα συστηματικό χαρακτήρα. Σημειώνεται ωστόσο ότι η συντήρηση συνιστά «δομικό» στοιχείο για την ασφάλεια των χρηστών καθώς οι γέφυρες, μεταξύ άλλων, με βάση το χρόνο κατασκευής τους έχουν αρχίσει να εξαντλούν τη τεχνικά προσδοκώμενη διάρκεια ζωής τους και παράλληλα υφίστανται πολλαπλασιαστικά φορτία κυκλοφορίας και ταχυτήτων συγκριτικά με εκείνα που ελήφθησαν υπόψη κατά το χρόνο κατασκευής τους. Οι κίνδυνοι λοιπόν σε όρους ασφάλειας είναι υπαρκτοί, καθιστώντας προφανή την επιτακτική ανάγκη συντήρησής τους προκειμένου να διασφαλιστούν η αντοχή, η ανθεκτικότητα και η ασφάλεια των χρηστών.
Στην Ελλάδα τα θέματα ευθύνης, λειτουργίας, συντήρησης και ελέγχου υποδομών γεφυρώσεων έχουν λυθεί με έναν αριστοτεχνικό διοικητικό τρόπο ανάλογα με την κατηγορία του δικτύου του οδικού έργου. Έτσι οι αρμοδιότητες ανήκουν κατά περίπτωση σε, Περιφερειακές Ενότητες, Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, Παραχωρησιούχους. Η γραφειοκρατική αυτή διαδικασία δε διευκολύνει τους χρόνους αποκατάστασης ακόμα και σε περιπτώσεις εξακριβωμένης επικινδυνότητας και ειδικότερα στις περιπτώσεις αρμοδιότητας Π.Ε. και Ο.Τ.Α. Ενδεικτικά, σύμφωνα με δημοσιεύματα στον τύπο, προβλήματα εντοπίζονται σε πολλές γέφυρες του ΒΟΑΚ στην Κρήτη όπως: της Αλικαρνασσού, στο Συλλαμιανό ρέμα, στα Ληνοπεράματα, της Ζουρίδας, προς Σίσες, του Γεοποτάμου Ρεθύμνου κ.ά. Σύμφωνα πάντα με τα δημοσιεύματα η Περιφέρεια ενημέρωσε επισήμως, από τον περασμένο Απρίλιο, το υπουργείο για την αναγκαιότητα έργων άμεσης αποκατάστασης στις έξι γέφυρες επί του ΒΟΑΚ ύψους 5,1 εκατ. ευρώ χωρίς ωστόσο να υπάρχει κάποια εξέλιξη. Σημειώνεται ότι σύμφωνα με έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής η αναβολή συντήρησης των οδικών υποδομών για τρία έτη μπορεί να επιφέρει αύξηση του κόστους αυτού κατά τρείς έως και έξι φορές. Παράλληλα, στοιχεία του ΟΟΣΑ επιβεβαιώνουν την ανάγκη αύξησης των δαπανών για τη συντήρηση υποδομών.
Η ως άνω καθυστέρηση, η οποία εικάζεται ότι δε θα αφορά μόνο την Περιφέρεια Κρήτης, ενδέχεται να εδράζεται στις γραφειοκρατικές νομοθετικές πρωτοβουλίες της Ν.Δ. Πιο συγκεκριμένα, το 2020 η ΝΔ εξήγγειλε τη δημιουργία της Διοικητικής Αρχής Γεφυρών – ΔΑΓ και μετά την πάροδο δύο ετών θεσμοθέτησε λεκτικά τη σύσταση της ως άνω αρχής σε μόλις ένα άρθρο νομοσχεδίου με αντικείμενο τις πρότυπες προτάσεις για έργα υποδομής. Πιο συγκεκριμένα, με το άρθρο 15 του ν.4903 (Α’ 46/05.03.2022) προστέθηκε παρ.1β στο άρθρο 176 του κ.ν.3669 (Α’ 116/18.6.2008) σύμφωνα με την οποία: «Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών εγκρίνεται κανονισμός, που διέπει τις διαδικασίες για την επιθεώρηση και τη συντήρηση των γεφυρών της χώρας, με άνοιγμα μήκους άνω των έξι (6) μέτρων, μη περιλαμβανομένων γεφυρών που έχουν χαρακτηριστεί ως μνημεία, σύμφωνα με τον ν.4858 (Α` 220/19.11.2021). Στο Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών συστήνεται, ως επιτροπή του, Διοικητική Αρχή Γεφυρών, η οποία συγκροτείται με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών και η οποία είναι αρμόδια για τη διασφάλιση της τήρησης των διαδικασιών του ως άνω κανονισμού και της συμμόρφωσης των αρμόδιων φορέων με αυτόν.» Έτσι, μετά την πάροδο είκοσι μηνών με τη με Αριθμ. 321681 απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών εγκρίθηκε ο Κανονισμός Επιθεώρησης και Συντήρησης Γεφυρών-Διοικητική Αρχή Γεφυρών (B’ 6430/10.11.2023). Παράλληλα, με την ΥΑ ορίστηκαν τα μέλη που θα συγκροτούν την Επιτροπή της ΔΑΓ, η λειτουργία της βάσει εσωτερικού κανονισμού που η ίδια θα συντάξει εντός τριών μηνών από τη συγκρότησής της, η οποία συγκρότηση ορίστηκε εντός ενός μηνός δηλαδή έως και την 10.12.2023, οι αρμοδιότητές της, καθώς και η υπηρεσία υποστήριξης της ΔΑΓ που προβλέφθηκε να είναι το Τμήμα Μελετών Τεχνικών Έργων της Διεύθυνσης Οδικών Υποδομών της Γενικής Γραμματείας Υποδομών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών. Τέλος, μεταξύ άλλων, προβλέφθηκε η ανάπτυξη πληροφοριακού συστήματος επονομαζόμενου Εθνικό Μητρώο Γεφυρών. Σύμφωνα δε με το άρθρο 23 της ΥΑ ορίστηκε ότι εντός έξι (6) μηνών από τη λειτουργία του Εθνικού Μητρώου Γεφυρών οι Φορείς λειτουργίας και συντήρησης γεφυρών υποχρεούνται για την καταχώρηση των γεφυρών αρμοδιότητάς τους στο Εθνικό Μητρώο Γεφυρών.
Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω, το χρονικό διάστημα που θα παρέλθει μέχρι να ξεκινήσει να ασκεί, εν τοις πράγμασι, τις αρμοδιότητές της η ΔΑΓ, της πολύπλοκης και χρονοβόρας διαδικασίας για τη δημιουργία του ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος του Εθνικού Μητρώου Γεφυρών, του χρονικού διαστήματος που θα παρέλθει έως ότου τεθεί σε παραγωγική λειτουργία το Μητρώο αλλά και ολοκληρωθεί η καταχώρηση, αλλά και σε συνδυασμό με την επιτακτική ανάγκη άμεσης αξιολόγησης και αποκατάστασης γεφυρών που έχουν ήδη χαρακτηριστεί ως εύτρωτες ερωτώνται οι αρμόδιοι κ.κ. Υπουργοί:
1. Ποιο είναι το ποσό χρηματοδότησης που διατέθηκε ετησίως από το 2019 έως και σήμερα για τη συντήρηση και αποκατάσταση γεφυρών σε όλα τα επίπεδα διοίκησης και σε ποιες γεωγραφικές περιοχές κατανεμήθηκε;
2. Προτίθεστε να θεσπίσετε ένα κατ’ ελάχιστον ποσό που θα διατίθεται ετησίως για τη συντήρηση και αποκατάσταση των γεφυρών;
3. Που οφείλεται η καθυστέρηση στην ικανοποίηση του αιτήματος της Περιφέρειας Κρήτης για τα έργα άμεσης αποκατάστασης στις έξι γέφυρες επί του ΒΟΑΚ ύψους 5,1 εκατ. ευρώ;
4. Σχεδιάζετε να ικανοποιήσετε άμεσα το αίτημα χρηματοδότησης της Περιφέρειας Κρήτης προκειμένου για την αποκατάσταση των κρίσιμων γεφυρών του ΒΟΑΚ;
5. Υφίστανται αντίστοιχα αιτήματα άλλων Περιφερειών που δεν έχουν ικανοποιηθεί; Ποιος είναι ο λόγος;
6. Πότε αναμένεται να τεθεί σε παραγωγική λειτουργεία το Εθνικό Μητρώο Γεφυρών;
7. Πότε αναμένεται να ολοκληρωθεί η διαδικασία της πανελλαδικής καταγραφής γεφυρών στο Εθνικό Μητρώο Γεφυρών;
8. Για ποιο λόγο αποφασίστηκε η σύσταση της Διοικητικής Αρχής Γεφυρών ως επιτροπή του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών; Πως τεκμηριώνεται ότι με αυτό το τρόπο θα διασφαλιστεί η επάρκεια της ΔΑΓ σε ανθρώπινους πόρους και υλικοτεχνικές υποδομές προκειμένου να καταστεί το έργο της αποτελεσματικό και αποδοτικό;
Οι Ερωτώντες Βουλευτές
Μαμουλάκης Χάρης
Αυλωνίτης Αλέξανδρος-Χρήστος
Βέττα Καλλιόπη
Γαβρήλος Γεώργιος
Δούρου Ειρήνη (Ρένα)
Θρασκιά Ουρανία (Ράνια)
Καραμέρος Γεώργιος
Κασιμάτη Ειρήνη (Νίνα)
Μάλαμα Κυριακή
Μεϊκόπουλος Αλέξανδρος
Μπάρκας Κωνσταντίνος
Παπαηλιού Γεώργιος
Παππάς Πέτρος
Πούλου Παναγιού (Γιώτα)
Χρηστίδου Ραλλία