Ερώτηση προς τον Υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών
Τον αποκλεισμό των πολύ μικρών προμηθευτών από τις δημόσιες συμβάσεις που προωθεί η Κυβέρνηση της ΝΔ, αναδεικνύει ο Τομεάρχης Οικονομικών & Ανάπτυξης Κ.Ο. ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία, Βουλευτής Ηρακλείου Χάρης Μαμουλάκης, καταθέτοντας σχετική Ερώτηση προς τον Υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, με την συνυπογραφή 9 ακόμη Βουλευτών.
«Η Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ δημιούργησε ένα ευνοϊκό νομοθετικό πλαίσιο κατά την ενσωμάτωση σχετικής Ευρωπαϊκής Οδηγίας και σε πλήρη εναρμόνιση με τις αιτιολογικές της σκέψεις, το οποίο και δεν δημιουργούσε εμπόδια, ούτε πρόσθετη επιβάρυνση στις πολύ μικρές, μικρές και τις μεσαίες επιχειρήσεις. Τα πράγματα όμως επί θητείας ΝΔ διαφέρουν» αναφέρει σε δήλωσή του ο Χάρης Μαμουλάκης, τονίζοντας: «Από την λογική του ΣΥΡΙΖΑ για καθιέρωση της ηλεκτρονικής τιμολόγησης στο πλαίσιο των δημόσιων συμβάσεων με σκοπό τον περιορισμό του διοικητικού φόρτου, την ενίσχυση της δυνατότητας λογιστικού ελέγχου, την αύξηση της διαφάνειας αλλά και την αυτοματοποίηση διαδικασιών, μετά την ανάθεση των συμβάσεων, χωρίς δυσανάλογη επιβάρυνση των προμηθευτών του δημοσίου, ιδίως των μικρών, περάσαμε στην λογική της ΝΔ. Όπου πλέον καθίσταται σαφές ότι συνδέει τον όρο της ψηφιοποίησης του δημοσίου, με το outsourcing και τη μετακύλιση του κόστους αδιακρίτως μεγέθους επιχείρησης και ειδικών χαρακτηριστικών της εκάστοτε κατηγορίας του οικονομικού φορέα που προμηθεύει το δημόσιο. Έτσι, για παράδειγμα οι επί ανάθεση έργου συμβασιούχοι εργαζόμενοι σε Ερευνητικά Κέντρα και Πανεπιστήμια από 1η Ιανουαρίου 2025 θα πρέπει να διαβιβάζουν ηλεκτρονικά τιμολόγια μέσω ιδιωτικού παρόχου επωμιζόμενοι οι ίδιοι το οικονομικό βάρος.».
Αναλυτικά η Ερώτηση προς τον Υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, με θέμα: «Η ΝΔ υλοποιεί τον αποκλεισμό των πολύ μικρών προμηθευτών από τις δημόσιες συμβάσεις».
Επί κυβερνητικής θητείας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ με το ν.4601 (Α’ 44/09.03.2019) εναρμονίστηκε το νομοθετικό πλαίσιο με τις διατάξεις της οδηγίας 2014/55/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 16ης Απριλίου 2014 για την έκδοση ηλεκτρονικών τιμολογίων στο πλαίσιο των δημοσίων συμβάσεων (ΕΕ L 133). Η εν λόγω Οδηγία έχει ως στόχο την προώθηση της υιοθέτησης της ηλεκτρονικής τιμολόγησης στο πλαίσιο των δημόσιων συμβάσεων, την άρση των εμποδίων των διασυνοριακών συναλλαγών και τη διευκόλυνση των διασυνοριακών δημόσιων συμβάσεων. Προς τούτο κρίθηκε αναγκαία η τυποποίηση της ηλεκτρονικής τιμολόγησης καθώς ένα ξεκάθαρο τεχνικό περιβάλλον και οι ανοικτές και διαλειτουργικές λύσεις έκδοσης ηλεκτρονικών τιμολογίων στη βάση κοινών νομικών απαιτήσεων, επιχειρηματικών διαδικασιών και τεχνικών προτύπων συμβάλουν, μεταξύ άλλων, στην ασφάλεια δικαίου. Έτσι, καθιερώθηκε το ευρωπαϊκό πρότυπο έκδοσης ηλεκτρονικών τιμολογίων. Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ κατά την ενσωμάτωση της Οδηγίας και σε πλήρη εναρμόνιση με τις αιτιολογικές της σκέψεις δε θέλησε να δημιουργήσει εμπόδια, ούτε πρόσθετη επιβάρυνση στις πολύ μικρές, μικρές και τις μεσαίες επιχειρήσεις. Τα πράγματα όμως επί θητείας ΝΔ διαφέρουν.
Πιο συγκεκριμένα, οι κανόνες που θεσπίστηκαν επί ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ για την ηλεκτρονική τιμολόγηση στις δημόσιες συμβάσεις καταλάμβαναν, μεταξύ άλλων, σύμφωνα με την παρ.2 του άρθρου 148 του ν.4601/2019 δημόσιες συμβάσεις, συμβάσεις έργων, εκπόνησης μελετών και παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών, προμηθειών και γενικών υπηρεσιών ίσης ή ανώτερης εκτιμώμενης αξίας, εκτός φόρου προστιθέμενης αξίας (Φ.Π.Α.), από τα προβλεπόμενα κατώτατα όρια, των άρθρων 5 και 235 του ν.4412/2016. Εξάλλου, σύμφωνα με την αιτιολογική σκέψη 35 της Οδηγίας η υποχρέωση αφορά στους αποδέκτες του τιμολογίου. Δηλαδή οι αναθέτουσες αρχές, οφείλουν να αποδέχονται και να επεξεργάζονται ηλεκτρονικά τιμολόγια χωρίς να θίγεται και το δικαίωμα του αποστολέα του τιμολογίου να επιλέξει μεταξύ της υποβολής του τιμολογίου σύμφωνα με το ευρωπαϊκό πρότυπο έκδοσης ηλεκτρονικών τιμολογίων, σύμφωνα με εθνικά ή άλλα τεχνικά πρότυπα ή σε χαρτί. Περαιτέρω, στην αιτιολογική σκέψη 40 αναφέρεται ότι εφόσον οι αναθέτουσες αρχές έχουν τη δυνατότητα να αποδέχονται ηλεκτρονικά τιμολόγια που συμμορφώνονται με άλλα πρότυπα, διαφορετικά από το ευρωπαϊκό πρότυπο έκδοσης ηλεκτρονικών τιμολογίων, καθώς και τιμολόγια σε χαρτί, εκτός εάν προβλέπεται αλλιώς στην εθνική νομοθεσία, η παρούσα οδηγία δεν συνεπάγεται κανένα επιπλέον κόστος ή επιβάρυνση για τις επιχειρήσεις, μεταξύ άλλων και τις πολύ μικρές, τις μικρές και τις μεσαίες συνεχίζοντας ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για να ελαχιστοποιήσουν το κόστος του ευρωπαϊκού προτύπου έκδοσης ηλεκτρονικών τιμολογίων για τους χρήστες του, ιδίως τις πολύ μικρές, τις μικρές και τις μεσαίες επιχειρήσεις, ώστε να καταστεί εφικτή η υλοποίησή του σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Γίνεται αντιληπτό, ότι ο ΣΥΡΙΖΑ επιδίωξε με την καθιέρωση της ηλεκτρονικής τιμολόγησης στο πλαίσιο των δημόσιων συμβάσεων τον περιορισμό του διοικητικού φόρτου, την ενίσχυση της δυνατότητας λογιστικού ελέγχου, την αύξηση της διαφάνειας αλλά και για την αυτοματοποίηση άλλων, μετά την ανάθεση των συμβάσεων, διαδικασιών, όχι όμως και τη δυσανάλογη επιβάρυνση των προμηθευτών του δημοσίου, ιδίως των μικρών. Ωστόσο, το 2022 η ΝΔ με το άρθρο 158 του ν.4972 (Α’ 181) τροποποίησε το άρθρο 148 του ν.4601/2019. Σύμφωνα με το σχεδιασμό της ΝΔ επεκτάθηκε το πεδίο εφαρμογής της ηλεκτρονικής τιμολόγησης για κάθε δημόσια σύμβαση ή και σε εξαιρούμενες συμβάσεις ανεξαρτήτως αξίας αυτών. Επιπλέον, εξαίρεσε από την υποχρέωση υποβολής ηλεκτρονικού τιμολογίου τους οικονομικούς φορείς στο πλαίσιο συμβάσεων και συναλλαγών που εκτελούνται αποκλειστικά στο εξωτερικό και παρείχε εξουσιοδότηση στου Υπουργούς Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Ανάπτυξης, Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Υποδομών και Μεταφορών να καθορίζουν με κοινή τους απόφαση τον χρόνο έναρξης ισχύος της υποχρέωσης υποβολής του ηλεκτρονικού τιμολογίου από τους οικονομικούς φορείς, τα κριτήρια υπαγωγής στην υποχρέωση αυτή, οι εξαιρούμενες κατηγορίες των συμβάσεων και δαπανών καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια. Έτσι, εκδόθηκε η με αριθμ 52445 (Β’ 2385/12.04.2023) ΚΥΑ με την οποία ορίστηκαν οι επιμέρους σταδιακοί χρόνοι έναρξης εφαρμογής ανάλογα με τον φορέα στον οποίο ανήκουν οι αναθέτουσες αρχές αλλά και το νομοθετικό πλαίσιο που διέπει τις εκάστοτε δαπάνες και ορίστηκαν οι εξαιρούμενες κατηγορίες συμβάσεων από την υποχρέωση υποβολής ηλεκτρονικών τιμολογίων. Πιο συγκεκριμένα εξαιρέθηκαν οι δημόσιες συμβάσεις ήσσονος αξίας και οι λοιπές δαπάνες το ύψος των οποίων είναι έως 2.500 ευρώ.
Σύμφωνα με τον υφιστάμενο σχεδιασμό οι Έλληνες προμηθευτές του Δημοσίου που θέλουν να εκδώσουν Ηλεκτρονικό Τιμολόγιο πρέπει να εφαρμόσουν τα προβλεπόμενα στις σχετικές εκδοθείσες Κοινές Υπουργικές και κατόπιν για να το στείλουν θα πρέπει να επιλέξουν έναν εκ των πιστοποιημένων ιδιωτικών παρόχων που θα τους καθοδηγήσει για τις λεπτομέρειες διασύνδεσης του ERP για την αποστολή ηλεκτρονικών τιμολογίων. Σήμερα οι πιστοποιημένοι ιδιωτικοί πάροχοι υπηρεσιών ηλεκτρονικής τιμολόγησης με δυνατότητα αποστολής ηλεκτρονικών τιμολογίων για συμβάσεις του Δημοσίου αριθμούν 12 εκ των οποίων ο ένας έχει διαπιστευτεί μόνο για τιμολόγια αλλοδαπών προμηθευτών. Καθίσταται σαφές ότι η ΝΔ συνδέει τον όρο της ψηφιοποίησης του δημοσίου, με το outsourcing και τη μετακύλιση του κόστους αδιακρίτως μεγέθους επιχείρησης και ειδικών χαρακτηριστικών της εκάστοτε κατηγορίας του οικονομικού φορέα που προμηθεύει το δημόσιο. Έτσι, για παράδειγμα οι επί ανάθεση έργου συμβασιούχοι εργαζόμενοι σε Ερευνητικά Κέντρα και Πανεπιστήμια από 1η Ιανουαρίου 2025 θα πρέπει να διαβιβάζουν ηλεκτρονικά τιμολόγια μέσω ιδιωτικού παρόχου για επωμιζόμενοι οι ίδιοι το οικονομικό βάρος.
Με δεδομένα τα παραπάνω, το ότι οι ρυθμίσεις που εισήγαγε η ΝΔ βαίνουν πέραν του υποχρεωτικού πεδίου εφαρμογής της Οδηγίας 2014/55/ΕΕ, αλλά και ότι θα πρέπει να ληφθούν εν τοις πράγμασι υπόψη οι τελικοί χρήστες προκειμένου η όποια επιλογή να υλοποιηθεί κατά τρόπο οικονομικά αποδοτικό και αναλογικό με βάση το μέγεθος αλλά και τα ειδικά χαρακτηριστικά της εκάστοτε κατηγορίας «προμηθευτή» του δημοσίου ερωτάται ο αρμόδιος κ. Υπουργός:
1. Σκοπεύετε να τροποποιήσετε εκ νέου το άρθρο 148 του ν.4601/2019 για την ηλεκτρονική τιμολόγηση στις δημόσιες συμβάσεις προκειμένου το περιεχόμενό του να είναι σύμφωνο με το πνεύμα και το σκοπό της Οδηγίας 2014/55/ΕΕ και ως εκ τούτου να μην προκαλείται δυσανάλογη οικονομική επιβάρυνση αλλά και αποτροπή στις πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις να συμμετάσχουν σε διαδικασίες προμηθειών του δημοσίου;
2. Για ποιο λόγω προκρίθηκε η λύση της ανάθεσης του έργου της ηλεκτρονικής τιμολόγησης για συμβάσεις του δημοσίου μόνο σε ιδιωτικούς παρόχους και δε σχεδιάστηκε μία δωρεάν εφαρμογή έκδοσης και διαβίβασης παραστατικών κατά τα πρότυπα του e-timologiou;
3. Ποιο είναι το μέσο κόστος της ηλεκτρονικής τιμολόγησης δημοσίων συμβάσεων από τους ιδιωτικούς παρόχους;
4. Σκοπεύετε να σχεδιάσετε έναν τρόπο υλοποίησης της ηλεκτρονικής τιμολόγησης στο πλαίσιο των δημοσίων συμβάσεων που να επιτρέπει σε κατηγορίες οικονομικών φορέων να επιλέγουν τη τιμολόγηση χωρίς τη διαμεσολάβηση ιδιωτικού παρόχου αλλά δωρεάν;
Οι Ερωτώντες Βουλευτές
Μαμουλάκης Χάρης
Γαβρήλος Γιώργος
Δούρου Ειρήνη (Ρένα)
Καλαματιανός Διονύσης
Καραμέρος Γιώργος
Μεικόπουλος Αλέξανδρος
Νοτοπούλου Κατερίνα
Παναγιωτόπουλος Ανδρέας
Παπαηλιού Γιώργος
Τσαπανίδου Παρθένα (Πόπη)