Στη Βουλή το θέμα με Ερώτηση προς τους Υπουργούς Εθνικής Οικονομίας & Οικονομικών και Ανάπτυξης
Στη Βουλή φέρνει το ζήτημα των καταχρηστικών χρεώσεων των τραπεζών μέσω των ATM ο Τομεάρχης Οικονομικών & Ανάπτυξης της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία, Βουλευτής Ηρακλείου Χάρης Μαμουλάκης, με κοινή Ερώτηση που κατέθεσε μαζί με τον Τομεάρχη Προστασίας του Πολίτη Κώστα Μπάρκα και την συνυπογραφή του Γραμματέα της Κ.Ο. Διονύση Καλαματιανού καθώς και 12 ακόμη Βουλευτών, προς τους Υπουργούς Εθνικής Οικονομίας & Οικονομικών και Ανάπτυξης.
Αναλυτικά η Ερώτηση προς τους Υπουργούς Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και Ανάπτυξης με θέμα: «Κέρδη των τραπεζών το πρώτο εξάμηνο του 2025 και επιβάρυνση των πολιτών λόγω της πώλησης των ΑΤΜ της Τράπεζας Πειραιώς».
Τον Νοέμβριο του 2019 διενεργήθηκε από την Επιτροπή Ανταγωνισμού (ΕΑ), κατόπιν καταγγελιών, έλεγχος για τις υπέρογκες χρεώσεις των τραπεζών, στις παρεχόμενες υπηρεσίες προς τους πολίτες. Το από 20.12.2023 πόρισμα του εν λόγω ελέγχου, (Β’ 2432/24.04.2024), που εκκίνησε το 2019, ήρθε να επιβεβαιώσει την παραβίαση των άρθρων 1 του ν.3959/2011 και 101 ΣΛΕΕ, λόγω συμμετοχής των τραπεζών σε απαγορευμένες πρακτικές και συμπράξεις. Στη Τράπεζα Πειραιώς επιβλήθηκε πρόστιμο ύψους ποσού 12.993.482,86 ευρώ, ενώ παράλληλα υποχρεώθηκε από την 1η Ιανουαρίου του 2024, να μειώσει την προμήθεια ανά ανάληψη μετρητών από ΑΤΜ με τη χρήση καρτών που έχουν εκδοθεί από άλλο ίδρυμα, με ανώτατο ορισθέν όριο στο ύψος των δύο ευρώ. Σημειώνεται ότι το όριο αυτό είχε την υποχρέωση να το διατηρήσει για χρονικό διάστημα τριών ετών, με ρήτρα επανεξέτασης μετά τη λήξη τους από την ΕΑ έως δύο επιπλέον έτη και με δυνατότητα επιβολής προστίμου σε περίπτωση μη συμμόρφωσης προς το ανωτέρω μέτρο συμπεριφοράς.
Στις 16 Δεκεμβρίου του 2024, το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών εξειδίκευσε τις «πρωτοβουλίες» που παρουσίασε ο Πρωθυπουργός στη Βουλή για τις Τράπεζες. Μεταξύ άλλων, περιλαμβανόταν δέσμη μέτρων για τον περιορισμό των προμηθειών και την ενίσχυση του ανταγωνισμού στο τραπεζικό σύστημα, βάσει των οποίων, η χρέωση για ανάληψη μετρητών από ΑΤΜ άλλης τράπεζας σε απομακρυσμένες περιοχές καθώς και η ερώτηση υπολοίπου λογαριασμού σε ΑΤΜ άλλης τράπεζας μηδενίστηκαν. Αφού δηλαδή επί σειρά ετών οι πολίτες πλήρωσαν τα σχέδια αναδιάρθρωσης των πιστωτικών ιδρυμάτων που επέβαλαν το κλείσιμο υποκαταστημάτων και ATM, χάριν της μείωσης του λειτουργικού τους κόστους, και αφού η χρήση μετρητών περιορίστηκε δραστικά, η Ν.Δ., παρόλο που ως τότε υποστήριζε πως δε μπορεί να παρέμβει στη τιμολογιακή πολιτική των τραπεζών, εν τέλει έκρινε τη συγκυρία ευνοϊκή για να ανακοινώσει μέτρα όπως αυτό του μηδενισμού των χρεώσεων σε δημοτικές ενότητες όπου υπάρχει μόνο ένα ATM, με ύψος εκτιμώμενης απώλειας εσόδων περί τα 30 εκατ. ευρώ για τα πιστωτικά ιδρύματα.
Σύμφωνα με τα προεκτεθέντα, γίνεται αντιληπτή η μείωση που επήλθε στα έσοδα της Τράπεζας Πειραιώς, η οποία εκμεταλλευόμενη το «κενό» του υφιστάμενου νομοθετικού πλαισίου, αναφορικά με την έγκαιρη δυνατότητα παρέμβασης και ρύθμισης της αγοράς, αποφάσισε, δράττοντας την ευκαιρία, να προβεί στις κάτωθι επιχειρηματικές κινήσεις, προκειμένου να μην επωμιστεί, δια της πλαγίας οδού, το οικονομικό βάρος:
Ειδικότερα, στις 04 Μαρτίου του 2025, συστήθηκε ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία ΚΕΑ Λειτουργία και Διαχείριση Δικτύων ΑΤΜ Μονοπρόσωπη Α.Ε. («ΚΕΑ ΑΤΜ») με μοναδικό μέτοχο τη Τράπεζα Πειραιώς, που προήλθε από τη διάσπαση και απόσχιση του κλάδου δραστηριότητας του μη βασικού δικτύου (non-core) ΑΤΜ, δηλαδή του δικτύου που είναι εγκατεστημένο εκτός των καταστημάτων την διασπώμενης εταιρείας. Πρόεδρος του Δ.Σ. της ΚΕΑ ΑΤΜ ορίστηκε η Ευθυμία Αγαθοκλέους και Διευθύνων Σύμβουλος ο Θεοφάνης Σκλαβενίτης. Η αξία του κλάδου που μεταβιβάστηκε και τα καθαρά ίδια κεφάλαια της ΚΕΑ ΑΤΜ ανήλθαν σε 22,9 και 11 εκατ. ευρώ αντίστοιχα. Στις 21 Μαΐου 2025, η επωνυμία της ΚΕΑ ΑΤΜ μεταβλήθηκε σε Cashflex Λειτουργία και Διαχείριση Δικτύων ΑΤΜ Α.Ε. και ο διακριτικός της τίτλος σε Cashflex A.E., εκλέχθηκε και συγκροτήθηκε σε σώμα το νέο Δ.Σ. με την Ε. Αγαθοκλέους και τον Θ. Σκλαβενίτη να διατηρούνται ως μέλη του νέου επταμελούς Δ.Σ. Στις 22 Μαΐου 2025, η Piraeus Financial Holdings A.E. ανακοίνωσε ότι η θυγατρική της, Τράπεζα Πειραιώς A.E. («Πειραιώς»), ολοκλήρωσε την πώληση ποσοστού 80,10% της ΚΕΑ Α.Ε. στην εταιρεία Printec Cash Network A.E., μέλος του Ομίλου Printec, ενώ η ίδια διατήρησε μειοψηφική συμμετοχή ποσοστού 19,90% σε αυτή. Μέσω της κίνησης αυτής ουσιαστικά μεταβιβάστηκε το δίκτυο ΑΤΜ που είναι εγκατεστημένο εκτός των καταστημάτων της Τράπεζας Πειραιώς και αριθμεί περί τα 850 ΑΤΜ με το γεγονός της μη ανακοίνωσης του τιμήματος της εν λόγω πώλησης να προκαλεί αλγεινή εντύπωση.
Το αποτέλεσμα της ως άνω στρατηγικής επιλογής πώλησης του πλειοψηφικού ποσοστού της ΚΕΑ ΑΤΜ και νυν Cashflex A.E. είναι η επιβάρυνση των πελατών της Τράπεζας Πειραιώς με χρέωση που ανέρχεται σε 2,00 ευρώ και επιμερίζεται κατά 1,50 ευρώ προς τη Cashflex και 0,50 ευρώ προς την Τράπεζα Πειραιώς, για κάθε κίνηση ανάληψης μετρητών. Παράλληλα, υπάρχει επιπλέον χρέωση ύψους ποσού 1,50 ευρώ σε περίπτωση ερώτησης υπολοίπου. Δηλαδή, ο συναλλασσόμενος πελάτης που θέλει να δει το υπόλοιπό στο λογαριασμό που διατηρεί και κατόπιν να κάνει ανάληψη μετρητών, καλείται να καταβάλλει 3,50 ευρώ τη φορά. Η απόφαση αυτή, μετακύλισης του κόστους στους πελάτες, έχει προκαλέσει έντονο προβληματισμό και δυσαρέσκεια. Χαρακτηριστικές είναι οι αναρτήσεις χρηστών των μέσων κοινωνικής δικτύωσης που περιγράφουν την κίνηση αυτή ως «ληστεία» εκφράζοντας την απογοήτευσή τους για το γεγονός ότι οι μισθοί και οι συντάξεις, που κατατίθενται υποχρεωτικά σε τραπεζικούς λογαριασμούς, υπόκεινται πλέον σε πρόσθετες χρεώσεις. Η φράση «οι πελάτες πληρώνουν τη ζημιά» αποτυπώνει το κλίμα δυσπιστίας και αγανάκτησης που επικρατεί στην κοινωνία.
Δε θα πρέπει να αγνοηθεί το γεγονός ότι η εξέλιξη αυτή συντελείται σε μία περίοδο που η Τράπεζα Πειραιώς καταγράφει ιστορικά υψηλά κέρδη τα οποία σύμφωνα με τα επίσημα οικονομικά αποτελέσματα ανέρχονται σε 284 εκατ. ευρώ και σε 565 εκατ. ευρώ το Α’ τρίμηνο και εξάμηνο του 2025 αντίστοιχα και ενώ, κατά τα προηγούμενα χρόνια έχει λάβει σημαντική κρατική στήριξη μέσω των ανακεφαλαιοποίησεων.
Με δεδομένο ότι οι τράπεζες, παρότι ιδιωτικές επιχειρήσεις, επιτελούν λειτουργίες κρίσιμες για την οικονομία και το κοινωνικό σύνολο και που εν ευρεία έννοια συνιστούν επιχειρήσεις «δημοσίου συμφέροντος», η δυνατότητα παρέμβασης σε ζητήματα τιμολόγησης, γεωγραφικής και κοινωνικής ανταποδοτικότητας καθίσταται επιτακτική καθώς η «ρύθμιση» αυτή δε δύναται να συντελεστεί από τις δυνάμεις της αγοράς,
Ερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί:
1) Έχει εισπραχθεί το επιβληθέν στη Τράπεζα Πειραιώς πρόστιμο ύψους ποσού 12.993.482,86 ευρώ;
2) Ποιο είναι το τίμημα της μεταβίβασης του πλειοψηφικού ποσοστού 80,10% της ΚΕΑ ΑΤΜ και νυν Cashflex A.E από την Τράπεζα Πειραιώς Α.Ε. στην εταιρεία Printec Cash Network A.E.;
3) Γνωστοποιήθηκε στην Επιτροπή Ανταγωνισμού από την Τράπεζα Πειραιώς Α.Ε. η πρόθεσή της να μεταβιβάσει το 80,10% της ΚΕΑ ΑΤΜ και νυν Cashflex A.E στην εταιρεία Printec Cash Network A.E.; Σε αυτή τη περίπτωση τι απόφαση έλαβε η Ε.Α.;
4) Πως γίνεται αποδεκτή η χρέωση επί τη βάσει χρήσης δικτύου τρίτου όταν η Τράπεζα Πειραιώς εξακολουθεί να διατηρεί ποσοστό 19,90% στο δίκτυο ΑΤΜ της Cashflex A.E;
5) Πόσα ΑΤΜ του δικτύου της ΚΕΑ ΑΤΜ που μεταβιβάστηκαν σε ποσοστό 80,10% στην εταιρεία Printec Cash Network A.E. βρίσκονται σε απομακρυσμένες περιοχές όπου υπάρχει ΑΤΜ μόνο ενός πιστωτικού ιδρύματος; Σε αυτή την περίπτωση η χρέωση ανάληψης μετρητών και ερώτησης υπολοίπου θα είναι μηδενική;
6) Κρίνεται εύλογο το κόστος που μετακυλίεται στους πολίτες από την επιχειρηματική κίνηση μεταβίβασης του, εκτός των καταστημάτων της Τράπεζας Πειραιώς, δικτύου ΑΤΜ που είναι εγκατεστημένο και που ανέρχεται σε 2,00 ευρώ ανά συναλλαγή ανάληψης ενώ, σε 3,50 ευρώ αν ο πελάτης θέλει να δει και το υπόλοιπο λογαριασμού, όταν και ενώ το ανώτατο ύψος που καθόρισε η Επιτροπή Ανταγωνισμού για ανάληψη μετρητών από ΑΤΜ με τη χρήση καρτών που έχουν εκδοθεί από άλλο ίδρυμα, ανέρχεται έως το ποσό των 2,00 ευρώ και όταν με βάση τις πρωτοβουλίες της Ν.Δ για τις τράπεζες η χρέωση για ανάληψη μετρητών από ΑΤΜ άλλης τράπεζας σε απομακρυσμένες περιοχές καθώς και η ερώτηση υπολοίπου λογαριασμού σε ΑΤΜ άλλης τράπεζας είναι μηδενικές;
7) Πως αιτιολογείται το ύψος της προμήθειας για ανάληψη μετρητών από ΑΤΜ με τη χρήση καρτών που έχουν εκδοθεί από άλλο ίδρυμα να είναι μικρότερο η ίσο με το ύψος της προμήθειας ανάληψης μετρητών με χρήση κάρτας που έχει εκδοθεί από το ίδιο και όχι άλλο πιστωτικό ίδρυμα από ΑΤΜ δικτύου στο οποίο η ίδια η τράπεζα διατηρεί ποσοστό 19,90%;
8) Κρίνεται, απολογιστικά, ότι παράλληλα με τις κυβερνητικές ανακοινώσεις αναφορικά με τις πρωτοβουλίες για τις τράπεζες που υποτίθεται ότι θα περιόριζαν τις προμήθειες και θα ενίσχυαν τον ανταγωνισμό θα έπρεπε ήδη να έχει προβλεφθεί δέσμη μέτρων για την αποφυγή μετακύλισης του κόστους στους πολίτες;
9) Προτίθεται να ζητήσει από την Επιτροπή Ανταγωνισμού να εξετάσει εάν η συρρίκνωση του φυσικού δικτύου τραπεζικών υπηρεσιών και η μεταφορά του κόστους στους πολίτες συνιστούν καταχρηστική ή συντονισμένη εμπορική πρακτική που περιορίζει τον ανταγωνισμό και ενισχύει φαινόμενα γεωγραφικού αποκλεισμού και μονοπωλιακής τιμολόγησης;
10) Λαμβάνοντας υπόψη τη τοποθέτηση του Κυβερνητικού Εκπροσώπου κ. Π. Μαρινάκη για την πρόθεση να παρέμβει με ποιο ακριβώς τρόπο σκοπεύει να το πράξει προκειμένου να ελεγχθούν οι καταχρηστικές χρεώσεις μέσω της μεταβίβασης υποδομών σε τρίτους;
11) Ποια ειδικά μέτρα σκοπεύει να λάβει προκειμένου να προστατευθούν οι πολίτες, ιδιαίτερα στις απομακρυσμένες περιοχές όπου η τραπεζική παρουσία έχει περιοριστεί, από την καθολική ολική εμπορευματοποίηση των στοιχειωδών τραπεζικών συναλλαγών;
Οι ερωτώντες Βουλευτές
Μπάρκας Κωνσταντίνος
Μαμουλάκης Χάρης
Καλαματιανός Διονύσης
Ακρίτα Έλενα
Βέττα Καλλιόπη
Γαβρήλος Γιώργος
Γιαννούλης Χρήστος
Ζαμπάρας Μίλτος
Μεϊκόπουλος Αλέξανδρος
Νοτοπούλου Κατερίνα
Παπαηλιού Γιώργος
Παππάς Νίκος
Πολάκης Παύλος
Τσαπανίδου Πόπη
Ψυχογιός Γιώργος