Ένα φάντασμα πλανάται πάνω από την χώρα μας. Το φάντασμα της κατάρρευσης, υπό το βάρος της πανδημίας, του εθνικού οικονομικού πρωταθλητή, του ελληνικού τουρισμού.
Η πραγματικότητα της επερχόμενης κρίσης ήταν γνωστή ήδη από τον Απρίλιο του 2020 όταν ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τουρισμού προειδοποιούσε ότι τα μεγέθη της αγοράς για το 2020 θα συρρικνώνονται από 60% έως 80% παγκοσμίως, με τους νησιώτες προορισμούς να πλήττονται ιδιαίτερα. Οι διεθνείς οργανισμοί που ασχολούνται με τον τουρισμό ήδη, πριν από την χαλάρωση των μέτρων περιορισμού της κυκλοφορίας, είχαν αποκρυσταλλώσει και τις συστάσεις τους προς τις διαφορετικές χώρες. Οι «συμβουλές» αυτές συμπυκνώνονταν στο τρίπτυχο, στήριξη της εργασίας με προνοιακά επιδόματα και μορφές ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, στήριξη των μικρομεσσαίων με την ενίσχυση της ρευστότητας τους και στήριξη των εταιριών υποδομών και μεταφοράς με διευκολύνσεις και, αν χρειαστεί, bail-out στρατηγικών επιχειρήσεων.
Με αυτά τα δεδομένα κλήθηκε να διαμορφώσει η ελληνική κυβέρνηση το σχέδιο της για την διάσωση του ελληνικού τουρισμού. Μια στρατηγική που αναπόφευκτα θα ήταν αντιφατική καθώς θα μετεωριζόταν από τη μια προς την αυστηροποίηση των υγειονομικών περιορισμών στο εσωτερικό της χώρας, και από την άλλη προς στην κατεύθυνση της απελευθέρωσης των περιορισμών στις μετακινήσεις από και προς την Ελλάδα. Σε αυτή τη δύσκολη συνθήκη ο Υπουργός κ. Θεοχάρης κρίθηκε και αποδείχτηκε ανεπαρκής. Η υιοθέτηση των υγειονομικών πρωτοκόλλων έγινε άνευ σχεδίου, η χαλάρωση των περιορισμών στις διεθνείς μετακινήσεις είχε διαρκείς παλινωδίες, η διαφημιστική καμπάνια της χώρας είναι ένα μνημείο κακοδιαχείρισης δημόσιου χρήματος, και όλα αυτά γίνονταν την ώρα που κυβερνητικοί παράγοντες απέτρεπαν τους πολίτες από το να επισκεφτούν τους δικούς μας τουριστικούς προορισμούς. ο σημαντικότερο όμως είναι ότι η κυβέρνηση έκανε τα ακριβώς αντίθετα από ότι συνέστηναν όλοι οι διεθνείς οργανισμοί για την μεσοπρόθεσμη ανάκαμψη του τουριστικού κλάδου. Επιδότησε τις απολύσεις στον ιδιωτικό τομέα και έδωσε κίνητρα για τη μη ανανέωση των συμβάσεων στα ξενοδοχεία, στήριξε με αναιμικό τρόπο την ρευστότητα των ΜμΕ, παραπέμποντας θολά στο ταμείο Ανάκαμψης κάθε σχετική συζήτηση, και αρνήθηκε να στηρίξει με επιπλέον χρηματοδότηση και προσλήψεις το υγειονομικό σύστημα της χώρας ώστε να μπορέσει να ανταποκριθεί σε οποιαδήποτε έκτακτη συνθήκη που δυνητικά θα προέκυπτε στο μέλλον.
Τέλος η κυβέρνηση χρησιμοποιεί σήμερα την πανδημία για την προώθηση μιας σκληρής και αντιπεριβαλλοντικής ατζέντας εξυπηρέτησης μεμονωμένων ιδιωτικών συμφερόντων στον κλάδο. Με το δασοκτόνο νομοσχέδιο Χατζηδάκη και το νόμο για το Glamping του κυρίου Θεοχάρη, επί της ουσίας άνοιξε η πόρτα για διαφορετικές μορφές δόμησης σε δασικές εκτάσεις προς τουριστική εκμετάλλευση. Τα χειρότερα όμως έρχονται. Το νέο ειδικό χωροταξικό του τουρισμού, σύμφωνα με τις σχετικές κυβερνητικές διαρροές, θα στρέψει την ασκούμενη πολιτική στον τουρισμό στην ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση από αυτή που θα έπρεπε να κινηθεί. Θα ενισχύσει την υπερσυγκέντρωση των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων και θα αυξήσει κατακόρυφα τους συντελεστές δόμησης σε περιοχές με ΕΣΧΑΣΕ. Ως εάν η κατεστραμμένη ισπανική ακτογραμμή να αποτελεί το πρότυπη τουριστικής ανάπτυξης που ονειρεύεται η παρούσα κυβέρνηση.
Ο ελληνικός τουρισμός έχει σήμερα ανάγκη από ένα πρόγραμμα βιώσιμου μετασχηματισμού του, διαφύλαξης των πολιτισμικών και περιβαλλοντικών πόρων στους οποίους στηρίζεται, και προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή. Ένα πρόγραμμα που να στρέψει το δημόσιο επενδυτικό ενδιαφέρον στα απορρίμματα και στην ανακύκλωση στις τουριστικές περιοχές, στα δίκτυα ύδρευσης, ηλεκτροδότησης και φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων. Ένα πρόγραμμα που θα μεταφέρει το ξενοδοχειακό δυναμικό της χώρας στη νέα εποχή περιορισμένων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και εξοικονόμησης ενέργειας. Πάνω από όλα, όμως, σήμερα είναι πιο αναγκαίο από ποτέ ένα σχέδιο περιορισμού της εκτός σχεδίου δόμησης, αποτροπής της ανάπτυξης μεγάλης κλίμακας τουριστικών υποδομών και εκμετάλλευσης του υφιστάμενου κτιριακού δυναμικού της χώρας για την ανάπτυξη νέων κλινών όπου χρειάζεται. Το σχέδιο αυτό για ένα πράσινο μετασχηματισμό του ελληνικού τουρισμού δυστυχώς δεν μπορεί και δεν θέλει να το υλοποιήσει η παρούσα κυβέρνηση.
Το σχέδιο αυτό μπορεί και θέλει να το υλοποιήσει ο ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία.
Πρώτη δημοσίευση www.ieidiseis.gr 21/7/20