Άρθρο του Χάρη Μαμουλάκη*
Στο σχέδιο νόμου με τίτλο: «Αναπτυξιακός Νόμος – Ελλάδα Ισχυρή Ανάπτυξη» η στόχευσή του κυβερνητικού επιτελείου είναι ξεκάθαρη. Η ΝΔ δεν κρύβει τις προθέσεις της, γι’ αυτό άλλωστε, στην έκθεση συνεπειών ρύθμισης αναφέρεται ότι ο νέος αναπτυξιακός αποτελεί συνέχεια της έκθεσης Επιτροπής Πισσαρίδη. Έτσι, οι πολύ μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις δε θα έχουν πρόσβαση στις ενισχύσεις αφού, εκ προοιμίου, χαρακτηρίστηκαν ως «ζόμπι», και το μέγεθός τους ως «πρόβλημα», στη γνωστή έκθεση Πισσαρίδη. Το νομοθετικό έργο της Κυβέρνησης είναι sequel ταινίας τρόμου: πτωχευτικός κώδικας, στρατηγικές επενδύσεις, για ημετέρους, αναπτυξιακή μετάβαση και απολιγνιτοποίηση χωρίς σχέδιο, μεθοδικότητα και σύνεση, τώρα ο νέος αναπτυξιακός και έπεται και το σχέδιο νόμου για τις εξαγορές και συγχωνεύσεις επιχειρήσεων, στο όνομα της δήθεν επίτευξης οικονομιών κλίμακας.
Το Υπουργείο Ανάπτυξης δεν κατάφερε να αιτιολογήσει επαρκώς την αναγκαιότητα ενός νέου αναπτυξιακού νόμου που να αντικαθιστά το ν.4399/2016 που σχεδίασε ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α. Ας μη ξεχνάμε ότι ο ν.4399/2016 είναι ο πρώτος αναπτυξιακός που εισήγαγε τη λογική των διαφορετικών καθεστώτων και γενίκευσε την λογική των φοροαπαλλαγών, έναντι των επιχορηγήσεων. Κάνοντας έναν απολογισμό του δικού μας αναπτυξιακού νόμου, σύμφωνα με τα στοιχεία που διαθέτουμε, ως προς το μέγεθος των υπαχθέντων επιχειρήσεων, το 42,08% είναι πολύ μικρές, το 28,79% είναι μικρές, το 18,95% είναι μεσαίες και μόλις το 10,18% είναι μεγάλες. Επίσης, το ποσοστό των φοροαπαλλαγών, επί του συνόλου των ενισχύσεων, έφτασε το 45.8% σε σχέση π.χ. με το 0% του ν.2601/1998, το 5,4% του ν.3299/2004 και το 15% του ν.3908/2011. Τα στοιχεία αυτά αποδεικνύουν ότι η στόχευσή μας ήταν αφενός η ανάπτυξη και η στήριξη των πολύ μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων και αφετέρου η στροφή από τη λογική των επιχορηγήσεων σε αυτή των φοροαπαλλαγών. Η ΝΔ αντιλαμβάνεται την επιτυχία του αναπτυξιακού νόμου που εισήγαγε ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α. γι’ αυτό διατηρεί τα ίδια είδη ενίσχυσης, με εξαίρεση τον σταθερού συντελεστή φορολογίας εισοδήματος για δώδεκα έτη που δεν περιλαμβάνεται. Πιο συγκεκριμένα, οι ενισχύσεις που προβλέπονται στο σχέδιο νόμου είναι: Φορολογική απαλλαγή, επιχορήγηση, επιδότηση χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing), επιδότηση του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης, (μόνο αυτοτελώς), και χρηματοδότηση επιχειρηματικού κινδύνου μέσω ταμείου συμμετοχών.
Από την άλλη πλευρά, επιφέρει τροποποιήσεις που θα δυσχεράνουν, αν όχι αποκλείσουν από τις ενισχύσεις τα επενδυτικά σχέδια των πολύ μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Ίσως αυτό που ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α.-Π.Σ. το βλέπει ως απειλή, το κυβερνητικό επιτελείο το βλέπει ως ευκαιρία. Πως αλλιώς να ερμηνευτούν: η εξαίρεση των ατομικών επιχειρήσεων από τους δικαιούχους καθεστώτων ενίσχυσης αλλά και οι αυξήσεις στο ελάχιστο ύψος των επενδυτικών σχεδίων. Έτσι, τα κατώτατα όρια, με βάση το μέγεθος των επιχειρήσεων, αυξάνονται από 100 σε 150 χιλ. € για τις πολύ μικρές, βέβαια ο Αναπληρωτής Υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, δεσμεύτηκε ότι θα επαναφέρει το όριο στις 100 χιλ.€, από 150 σε 250 χιλ. € για τις μικρές, από 250 σε 500 χιλ. € για τις μεσαίες και τέλος από 500 χιλ. € σε 1 εκατ. € για τις μεγάλες. Πρόκειται για ρυθμίσεις που στηρίζονται σε υποθέσεις όπως ότι, οι οικονομικές συνέπειες των μέτρων περιορισμού της πανδημίας ανήκουν στο παρελθόν, και πως το παρόν αποπνέει τον αέρα ευημερίας ακμάζουσας, πληθωρισμού μηδενικού, επιχειρήσεων που διαθέτουν ρευστότητα αλλά και πρόσβαση στη τραπεζική χρηματοδότηση και είναι έτοιμες να επενδύσουν ακόμα περισσότερα, σχεδόν διπλάσια, χρήματα συγκριτικά με το 2019. Η κυβέρνηση μπορεί να ζει στη χώρα των θαυμάτων, οι έλληνες πάντως όχι.
Η Ν.Δ. υποστηρίζει ότι με τη θέσπιση των 13ων καθεστώτων ενίσχυσης με θεματική στόχευση, τα οποία είναι: 1.Ψηφιακός και τεχνολογικός μετασχηματισμός επιχειρήσεων, 2.Πράσινη μετάβαση – Περιβαλλοντική αναβάθμιση επιχειρήσεων, 3.Νέο Επιχειρείν, 4.Δίκαιη αναπτυξιακή μετάβαση, 5.Έρευνα και εφαρμοσμένη καινοτομία, 6.Αγροδιατροφή – Πρωτογενής παραγωγή και μεταποίηση γεωργικών προϊόντων – Αλιεία, 7.Μεταποίηση – Εφοδιαστική, 8.Επιχειρηματική εξωστρέφεια, 9.Ενίσχυση τουριστικών επενδύσεων, 10.Εναλλακτικές μορφές τουρισμού, 11.Μεγάλες επενδύσεις, 12.Ευρωπαϊκές αλυσίδες αξίας, και 13.Επιχειρηματικότητα 360ο, ότι εισάγει μία καινοτομία. Εμείς θεωρούμε ότι υποκρύπτει τη μεθόδευση διοχέτευσης των ενισχύσεων στις μεγάλες επιχειρήσεις. Από τα 13 καθεστώτα μόνο σε ένα, το «Νέο Επιχειρείν», δικαιούχοι είναι αποκλειστικά οι πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις. Στα υπόλοιπα 12, η πολύ μικρή επιχείρηση, ο συνεταιρισμός, η Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση (ΚοινΣΕπ), θα ανταγωνίζεται στην ίδια αρένα με την πολύ μεγάλη επιχείρηση. Είναι μία μάχη άνιση, με προδιαγεγραμμένο αποτέλεσμα. Σαφώς, θα ευνοηθούν οι καλά πληροφορημένες, εκ των έσω επιχειρήσεις, που θα έχουν έτοιμους τους φακέλους με τα δικαιολογητικά και τα business plans προκειμένου να λάβουν τις ενισχύσεις. Για αυτές τις επιχειρήσεις προκρίνεται η μέθοδος της άμεσης αξιολόγησης επενδυτικών σχεδίων και αυξάνονται τα όρια μέγιστων ενισχύσεων που μπορούν να χορηγηθούν ανά επενδυτικό σχέδιο. Η λογική fisrt in fisrt out σε αυτή τη περίπτωση θα λειτουργήσει υπέρ των ισχυρότερων μεγάλων και σε βάρος των πιο αδύναμων μικρών.
Τα επενδυτικά κίνητρα θα πρέπει να αντιμετωπίζονται ως ανταμοιβή, η οποία προορίζεται για την πρόκληση ή την παρακίνηση μίας ιδιωτικής επιχειρηματικής δράσης. Ο σταθερός και μακροχρόνιος στόχος σε κάθε περίπτωση πρέπει να είναι η οικονομική ανάπτυξη (αύξηση παραγωγικότητας, εξωστρέφεια, καινοτόμα, κτλ.) αλλά και η βελτίωση της κοινωνικής ευημερίας (π.χ. μείωση της ανεργίας, μείωση ανισοτήτων). Στον πυρήνα της συλλογιστικής του ΣΥ.ΡΙΖ.Α.-Π.Σ. πάντα βρίσκεται η βελτίωση της κοινωνικής ευημερίας. Αυτό που αμφισβητούμε, μέσα από την ιδεοληπτική άποψη της Ν.Δ. αναφορικά με το πώς θα έρθει η ανάπτυξη στη χώρα μας είναι το δικαίωμα σε μία ανάπτυξη συμπεριληπτική, που δε θα αφορά συγκεκριμένους επιχειρηματικούς ομίλους, που θα μειώνει τις κοινωνικές ανισότητες και που θα οδηγήσει σε κοινωνική ευημερία. Αυτό το δικαίωμα δε θα σταματήσουμε να το υπερασπιζόμαστε.