Κατά την τετραετία 2015-2019 σημειώθηκε μια εντυπωσιακή πρόοδος στις θεσμικές μεταρρυθμίσεις για την βελτίωση του επενδυτικού περιβάλλοντος και την υποβοήθηση της επιχειρηματικότητας.
Σταθερή πυξίδα στον τομέα αυτό της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ ήταν οι γενναίες τομές χωρίς εκπτώσεις στα πεδία του σεβασμού στο περιβάλλοντος, της μέριμνας για τη δημόσια ασφάλεια και του δημόσιου συμφέροντος. Οι προοδευτικές μεταρρυθμίσεις τα «έβαλαν» με τα συμφέροντα και τις πελατειακές σχέσεις της προηγούμενης κυβέρνησης, και επέβαλαν όρους διαφάνειες στις συναλλαγές με το κράτος.
Τα παραδείγματα είναι πολλά:
1) Κτηματολόγιο
2) Απλοποίηση στην αδειοδότηση
3) One-stop-shop για τις επιχειρήσεις
4) Νέος νόμος για τις δημόσιες προμήθειες και τις συμβάσεις παραχώρησης
5) νέο θεσμικό πλαίσιο για την χωροταξία
6) πλήρης ηλεκτρονικοποίηση του συστήματος έκδοσης οικοδομικών αδειών
7) νέο θεσμικό πλαίσιο για τις στρατηγικές επενδύσεις
8) Νέος αναπτυξιακό νόμος.
Στον αντίποδα των παραπάνω, η ΝΔ έφερε στη Βουλή το νομοσχέδιο «Επενδύω Ελλάδα», που ψηφίστηκε την Πέμπτη στις 24 Οκτωβρίου. Βασικός στόχος της νέας κυβέρνησης είναι να αποδομήσει τις σημαντικές μεταρρυθμίσεις που θέσπισε ο ΣΥΡΙΖΑ θυμίζοντας μας την παλιά «καλή» Ελλάδα όπου τα εμπεδωμένα συμφέροντα καθόριζαν το νομοθετείν στην χώρα με φωτογραφικές διατάξεις «διά πάσα νόσο».
Ωστόσο, η δυσάρεστη αφορμή ψήφισης του εν λόγω πολυνομοσχεδίου πρέπει να αποτελέσει μια αφορμή για ένα ουσιαστικό διάλογο για τις πραγματικές ελλείψεις του θεσμικού πλαισίου αναφορικά με τη λειτουργία των επιχειρήσεων. Σε αυτό το πλαίσιο, το μεγαλύτερο πρόβλημα του ελληνικού επιχειρήν, το μεγαλύτερο εμπόδιο στις green field investments σε αυτή τη χώρα υπήρξε η απουσία χωροταξικού σχεδιασμού, που είναι τελικά η αφετηρία των ιδιομορφιών στο θεσμικό πλαίσιο αδειοδότησης.
Μερικά παραδείγματα: Άδεια εγκατάστασης. Ελληνική πρωτοτυπία. Απουσία κτηματολογίου. Ελληνική ιδιαιτερότητα. ΕΣΧΑΣΕ (Ειδικά Σχέδια Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικών Επενδύσεων) και προηγούμενες ρυθμίσεις ad hoc χωροθέτησης. Δική μας πρωτοτυπία.
Αποκορύφωμα όλων αυτή, η μεγαλύτερη περιβαλλοντική αμαρτία σε αυτή τη χώρα, η εκτός σχεδίου δόμηση, η απουσία ολοκληρωμένου χωροταξικού σχεδιασμού, η απουσία σαφώς προσδιορισμένων χρήσεων γης για όλη την ελληνική επικράτεια.
Τι έκανε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ για όλα αυτά;
Ψηφίσαμε έναν νέο νόμο για την χωροταξία. Προχωρήσαμε την έκδοση των περιφερειακών χωροταξικών. Κάναμε διαγωνισμούς και βρίσκονται υπό εκπόνηση όλα τα τομεακά-κλαδικά χωροταξικά. Βάλαμε όρια στην λογική της ad hoc χωροθέτησης των ειδικών χωρικών μέσα από την προέγκριση τους, ώστε να διασφαλίζεται η συμβατότητα του εκάστοτε επιχειρηματικού σχεδιασμού με τον εθνικό σχεδιασμό. Και, φυσικά, προχωρήσαμε την ολοκλήρωση της κτηματογράφησης και την ανάρτηση των δασικών χαρτών της χώρας σε τέσσερα χρόνια, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι τα ευαίσθητα αυτά δεδομένα θα παραμείνουν υπό δημόσιο έλεγχο. Πάνω από όλα, όμως, ωριμάσαμε το νομικό πλαίσιο και συνάψαμε ένα δάνειο με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων ώστε όλοι οι ΟΤΑ της χώρας να μπορούν να χρηματοδοτήσουν την έκδοση Τοπικών Χωρικών Σχεδίων με σκοπό να γίνει πράξη το όραμα του ολοκληρωμένου, σειριακού για όλη η επικράτεια, σχεδιασμού επί των χρήσεων γης.
Ας δούμε όμως, τι έκανε η ΝΔ με το πρόσφατα ψηφισμένο νομοσχέδιο.
Πρώτον, καθιστά προαιρετική την προέγκριση στα ειδικά χωρικά σχέδια, ως εάν ο έλεγχος συμβατότητας ενός ΕΧΣ με τον εθνικό χωροταξικό σχεδιασμό να εναπόκειται στην διακριτική ευχέρεια κάθε επενδυτή.
Δεύτερον, παραβιάζοντας την λογική τόσο του συντεταγμένου και καθολικού χωροταξικού σχεδιασμού όσο και το σκεπτικό με τον οποίο έχουμε εξασφαλίσει ανοικτή χρηματοδοτική γραμμή από την Ευρωπαΐκή Τράπεζα Επενδύσεων, προτείνει τα τοπικά χωρικά σχέδια να μπορούν να εκπονούνται για μεμονωμένες δημοτικές ενότητες, συστάδα ενοτήτων διαφορετικών δήμων και σε κάθε περίπτωση όχι υποχρεωτικά για το σύνολο ενός Δήμου. Άρα, τα εργαλεία για την υλοποίηση του οράματος για καθολικό χωροταξικό σχεδιασμό, όχι απλά διαστρεβλώνονται αλλά συνεχίζεται η παράδοση της προώθησης του χωροταξικού σχεδιασμού αποκλειστικά και μόνο ανάλογα με τις τοπικές πολιτικές και οικονομικές πιέσεις της κάθε περιοχής.
Τρίτον, προωθείται η κατάργηση των περιορισμών στην εγκατάσταση βιομηχανικών μονάδων στα μεγάλα αστικά κέντρα μέσα από την κατάργηση της κατηγορίας των οχλήσεων στις άδειες εγκαταστάσεις, με πρόσχημα την πολυνομία, θεωρώντας ότι το σχετικό καθεστώς καλύπτεται από τις κατηγορίες της περιβαλλοντικής νομοθεσίας. Τότε όμως, γιατί δεν γίνεται τροποποίηση των κατηγοριών της περιβαλλοντικής νομοθεσίας ώστε να συμπεριληφθεί σε αυτές και ο κίνδυνος για την δημόσια ασφάλεια; Προφανώς γιατί κάτι τέτοιο δεν εξυπηρετεί τον απώτερο σκοπό της παρούσας κυβέρνησης, που είναι η επαναβιομηχανοποίηση του Λεκανοπεδίου και όχι η αναγκαία ορθή χωροθέτηση της μεταποιητικής δραστηριότητας στη χώρα μας.
Η απαξίωση της πολεοδομικής νομοθεσίας «αποθεώνεται» στο άρθρο 206, σύμφωνα με το οποίο «ειδική αρχιτεκτονική σχεδίαση» επιτρέπει την παράκαμψη του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού.
Πίσω από τους νομικούς όρους και τις τεχνικές ορολογίες, κρύβεται η πολιτική της πελατειακής λογικής της ΝΔ για την… διευκόλυνση του επενδυτικού κοινού: «Αν γνωρίζεις τον κατάλληλο άνθρωπο, στην κατάλληλη θέση, χτίζεις ό,τι θέλεις!»